Mesane kanseri, özellikle yüzeyel (kasa invazyonu olmayan) tiplerinde, tedaviye erken yanıt ve hastalığın tekrarlama riskini azaltma açısından bağışıklık sistemini hedef alan terapilerle yönetilmektedir. Bu bağlamda, Bacillus Calmette-Guérin (BCG) tedavisi uzun yıllardır standart bir yaklaşım olarak kullanılmaktadır.
Son dönemde ise adenovirüs temelli gen tedavileri, özellikle BCG'ye dirençli vakalarda umut vadeden alternatifler arasında yerini almıştır.
BCG Tedavisi
BCG, zayıflatılmış bir tüberküloz bakterisi olan Mycobacterium bovis suşudur. Mesane içine doğrudan uygulanarak bağışıklık sistemini aktive eder ve kanser hücrelerine karşı bir yanıt oluşturur. Bu tedavi, yüzeyel mesane kanserlerinde tümörün tekrarlama riskini azaltmada etkilidir. Genellikle transüretral rezeksiyon (TUR) sonrası, haftalık olarak 6 hafta boyunca uygulanır ve bazı durumlarda idame tedavisi olarak devam edebilir.
BCG Tedavisinin Avantajları:
- Etkililik: Yüzeyel mesane kanserlerinde tekrarlama riskini azaltır.
- Bağışıklık Aktivasyonu: Vücudun doğal savunma mekanizmalarını harekete geçirir.
Olası Yan Etkiler:
- İdrar yaparken yanma hissi
- Sık idrara çıkma
- Hafif ateş
- Nadir durumlarda sistemik enfeksiyonlar
Adenovirüs Temelli Gen Tedavileri
BCG tedavisine yanıt vermeyen veya tekrarlayan yüzeyel mesane kanseri vakalarında, adenovirüs temelli gen tedavileri yeni bir seçenek olarak ortaya çıkmıştır. Bu tedaviler, genetik materyali kanser hücrelerine taşıyan adenovirüs vektörleri kullanarak, tümör hücrelerinin ölümünü tetikleyen proteinlerin üretilmesini sağlar.
Nadofaragene Firadenovec (Adstiladrin): Aralık 2022'de ABD Gıda ve İlaç Dairesi (FDA) tarafından onaylanan nadofaragene firadenovec, adenovirüs vektör tabanlı bir gen terapisidir. BCG'ye dirençli, yüksek riskli, kasa invazyonu olmayan mesane kanseri olan yetişkin hastalar için geliştirilmiştir. İlacın etkinliği, 157 hastanın katıldığı bir klinik çalışmada değerlendirilmiştir. Bu çalışmada, hastalara her üç ayda bir mesane içine 75 mL (3 x 10¹¹ viral partikül/mL) nadofaragene firadenovec instilasyonu yapılmıştır. Sonuçlar, hastaların %51'inde tam yanıt elde edildiğini ve bu yanıtın medyan süresinin 9,7 ay olduğunu göstermiştir.
Adenovirüs Temelli Tedavilerin Avantajları:
- Hedefe Yönelik Etki: Kanser hücrelerini spesifik olarak hedef alır.
- Alternatif Seçenek: BCG'ye dirençli vakalarda yeni bir tedavi yolu sunar.
Olası Yan Etkiler:
- İdrar yaparken rahatsızlık
- Mesane spazmları
- Yorgunluk
- Enfeksiyon riski
Yüzeyel mesane kanserlerinin tedavisinde BCG, uzun yıllardır etkinliği kanıtlanmış bir immünoterapi yöntemidir. Ancak, BCG'ye yanıt vermeyen hastalar için adenovirüs temelli gen tedavileri, umut verici alternatifler sunmaktadır. Her iki tedavi seçeneği de hastanın durumu, tümörün özellikleri ve önceki tedavi yanıtları göz önünde bulundurularak değerlendirilmelidir.
Tedavi planlaması mutlaka uzman bir onkolog ve ürolog tarafından yapılmalı ve hastalar düzenli olarak takip edilmelidir.
