Böbrek üstü bezi kanseri yada adrenal kanser, nöroendokrin tümörler adı verilen bir tümör grubunun parçasıdır. Bunlar vücudunuzun her yerinde hormon üreten bezlerde oluşabilirler. Adrenal kanser, adrenal bez adı verilen küçük bezlerde başlar. Böbreklerin üstünde iki tane bulunur. Kanser birinde veya her ikisinde de olabilir.
Böbrek kanseri hakkında bilgi alın >> Böbrek Kanseri Belirtileri, Tanısı, Evreleri ve Tedavisi
Adrenal kanser, çok nadir rastlanan bir kanser türüdür. Örneklerin çoğu adrenal korteks olarak bilinen bezlerin en dış tabakasında geliştiğinden adrenokortikal kanser olarak da adlandırılır.
Adrenal bezler, vücudun nasıl çalıştığını kontrol etmeye yardımcı olan hormonlar ve kimyasallar üretir. Saç büyümesi, tansiyon, cinsel dürtü ve hatta stresle nasıl başa çıkacağınız gibi şeyleri etkilerler. Birçok adrenal tümör kendi hormonlarını üretir.
Adrenal bezlerin dış tabakasında, korteks denen bir tümör başlayabilir. Hastalık ‘medulla’ adı verilen orta kısımda büyüyen bir tümörle de başlayabilir.
Adrenal Kanser Belirtileri
Böbrek üstü bezi kanseri belirtileri fark ettiğinizde bir tümör büyümüş olabilir. Yani ilk aşamalarda hiçbir belirti veya semptom görünmeyebilir.
Oluşan tümör hücreleri küçük boyutlarda ise, herhangi bir belirti fark etmeyebilirsiniz. Büyüdükçe, tümörler aşağıdaki gibi semptomlara neden olabilir:
- Karında ağrı veya yumru
- Yemek yedikten hemen sonra bir baskı veya dolgunluk hissi
Bir tümör vücudunuzdaki belirli hormonların seviyelerini etkileyebilir.
Fazladan salgılanmış androjenlerin neden olduğu semptomlar şunları içerir:
- Yüzde veya vücutta fazladan kıllanma
- Genç erkeklerde daha büyük bir penis veya kadınlarda klitoris
Östrojen yapan bir tümör şunlara neden olabilir:
- Kadınlarda erken yaşta adet görme veya meme büyümesi
- Menopoz sonrası kadınlarda lekelenme
- Erkeklerde meme büyümesi
- Erkeklerde iktidarsızlık veya cinsel dürtü kaybı
Kortizol hormonunun çok fazlası şunlara neden olabilir:
- Kilo almak
- Kabarık bir yüz
- Yüzünüzde, sırtınızda veya kollarınızda tüylenmeler
- Deri çatlağı
- Daha zayıf kemikler ve kaslar
- Kolay morarma
- Ruh hali bozuklukları
- Depresyon
- Yüksek tansiyon
- Yüksek kan şekeri
Ekstra aldosteron belirtileri şunları içerir:
- Zayıflık
- Kas krampları
- Yüksek tansiyon
- Düşük potasyum seviyeleri
- Şiddetli susuzluk
- Normalden daha fazla idrar atılımı
Adrenal Kanser Nedenleri ve Risk Faktörleri
Bazı insanlarda neden bu tümörlerin oluştuğu bilimsel olarak net değil. Ancak genlerinize bağlı şu hastalıklardan birine sahipseniz daha yaygın olabilirler:
- Li-Fraumeni sendromu
- Beckwith-Wiedemann sendromu
- Carney kompleksi
- Çoklu endokrin neoplazi
- Ailesel adenomatöz polipozis
- Lynch sendromu
Adrenal Kanser Türleri
Kanserli olan adrenal tümörlere malign denir. Kanser olmayanlar iyi huyludur. İsimleri, başladıkları yere dayanmaktadır. Kötü huylu tümörler şunları içerir:
- Adrenokortikal karsinom, adrenal bezin dış tabakasında veya korteksinde başlar. Bu tümörlerin çoğu çalışıyor, yani hormon üretiyorlar. Geri kalanlara işlevsiz denir.
- Malign adrenal feokromositoma adrenal bezin orta kısmında veya medullada başlar. Çok nadirdir.
- Nöroblastom genellikle çocuklarda medullada başlar.
- Malign paraganglioma adrenal bezin içinde veya dışında büyür.
İyi huylu tümörler şunları içerir:
- Adenom: Bunlar ekstra kortizol üreterek Cushing sendromu adı verilen bir duruma yol açabilir.
- İyi huylu feokromositoma
- İyi huylu paraganglioma
Adrenal Kanser Teşhisi
Belirtileriniz varsa veya sizi adrenal kanser riski altına sokan bir hastalığınız varsa, tümör oluşumu olup olmadığını kontrol etmek için bazı testler istenebilir. Bu muayeneler ayrıca kanserin evresini ve diğer organlara yayılıp yayılmadığını da gösterebilir.
Fizik muayene ve tıbbi öykü: Doktorunuz sağlık durumunuzu inceler ve geçmiş problemlerinizi soracaktır.
Kan ve idrar testleri: Düşük potasyum, yüksek kortizol yada östrojen gibi cinsiyete özgü hormonlarda fazlalık gibi işaretler kontrol edilir.
Görüntüleme testleri: Taramalar bir tümör veya kanser hücrelerini tespit etmeye yarar. Bunlar, hastalığın yayılıp yayılmadığını da söyleyebilen X-ışınları, ultrasonlar, BT taramaları, MRI'lar ve pozitron emisyon tomografisi (PET) taramalarını içerir.
Laparoskopi: Doktorunuz vücudunuza çok ince bir tüp yerleştirir. Ucuna bağlı küçük bir video kamera vardır. Bu, kanserinizin büyüyebileceği yerleri gösterir.
Biyopsi: Doktorunuz kanser belirtilerini mikroskop altında incelemek için bir iğne ile küçük bir doku örneği alır.
Adrenal anjiyografi veya venografi: Doktorunuz kan dolaşımınıza boya enjekte eder ve ardından tıkalı arterleri veya damarları tespit etmek için röntgen çeker.
Adrenal Kanser Tedavi Seçenekleri
Hekimler, durumunuza ve genel sağlığınıza göre bir tedavi planı önerecektir.
Ameliyat: Sizi iyileştirebilecek tek tedavi budur. Doktorunuz adrenal bezlerinizden birini veya her ikisini de ameliyat ile alabilir. Hastalık yayıldıysa, bağışıklık sisteminizin bir parçası olan, vücudunuzun mikroplara karşı savunması olan küçük bezler olan yakındaki lenf düğümlerini de çıkarmaları gerekebilir.
Radyasyon Tedavisi: Bu tedavi kanser hücrelerini öldürebilir veya bir tümörün büyümesini engelleyebilir. Ameliyattan sonra uygulanabilir. Bir makine aracılığıyla vücudunuza radyasyon ışınlanır, tümörün yanına radyoaktif tohumlar konur veya içine sızdırmaz bir radyoaktif kapsül veya tel yerleştirilerek tedavi yapılır.
İlaç Tedavisi: Doktorlar genellikle böbrek üstü bezinin hormon üretmesini engelleyen bir ilaç reçete eder. Aynı zamanda kanser hücrelerini de yok eder. Tümörün geri dönme riski varsa, ameliyattan sonra da bu tedavi önerilebilir.
Biyolojik olarak adlandırılan ilaçlar, bağışıklık sisteminizin kanserle savaşmasına yardımcı olabilir.
Hormon ilaçları, tümörünüzden etkilenen hormon seviyelerini dengeleyebilir.
Kemoterapi: Kanser hücrelerini öldürmek için tüm vücudunuzdan geçen ilaçlar alabilirsiniz. Sağlıklı hücrelere de zarar verebilirler. Hedefe yönelik tedavi ilaçları, iyi olanlara zarar vermeden kanser hücrelerini arar ve öldürür.
Tümör Ablasyonu: Bu, tümörünüz yayıldıysa veya yeniden nüks ettiyse yada ameliyat için çok hastaysanız, kanser hücrelerini öldürmek için yüksek ısı veya soğuk kullanır. Belirtilerinizi hafifletebilir ve size daha iyi bir yaşam kalitesi verebilir.
Adrenal Kanser Yaşam Oranları
Adrenal kanserin yada diğer adıyla böbrek üstü bezi kanserinin yeniden görülme ihtimali tıbbi geçmiş, yaş, teşhis edildiğinde tümörün ne kadar büyük olduğu ve tümörün hormon üretip üretmediği gibi birçok şeye bağlıdır.
Kanseri böbreküstü bezlerinin ötesine yayılmadan önce tedavi edilen kişilerin yaklaşık %74'ü en az 5 yıl daha yaşıyor. Bu 5 yıllık hayatta kalma oranı, yakındaki dokulara veya organlara yayılırsa %56'dır. Adrenal kanser, vücudun daha uzak bölgelerine yayılmışsa bu oran yaklaşık %37'dir.
