Fistüller hastanın iç organları arasında anormal bağlantı yollarının oluşması olarak tanımlanır. Vezikovajinal fistül, mesane (idrar torbası) ile vajina arasında istenmeyen bir kanal oluşarak idrarın vajinaya sızması durumudur. Bu duruma bağlı olarak idrar bazen hafifçe vajinadan dışarı sızar. Ciddi bir tıbbi sorun olmasının yanı sıra, bu durum sızıntı ve kötü koku sebebiyle hayat kalitesini olumsuz şekilde etkileyici olabilmektedir.
Vezikovajinal Fistül Oluşumu
Sezaryen yada rahim alınma ameliyatı (histerektomi) gibi kadın hastalıkları ameliyatları yapılan, mesaneyle vajina arasında apseli enfeksiyon geçiren, rahim yada rahim ağzı kanseri nedeniyle ışın tedavisi (radyoterapi) gören kadınlarda vezikovajinal fistül sık olara görülür.
Vezikovajinal fistüller genellikle mesane veya vajinadaki sorunları tedavi etmek için gerçekleştirilen ameliyat sonrasında oluşan bir komplikasyondur. Ayrıca, hastalık veya jinekolojik kanserle de bağlantılı olabilir. Kimi zaman kanser tedavisi için kullanılan radyasyon tedavisi veya ameliyatının bir yan etkisi olabilir. Özellikle kötü ya da tekrarlayan idrar yolu enfeksiyonları bazen fistüllere neden olabilir, ancak bu nadir rastlanan bir olaydır.
Vezikovajinal Fistülün Belirtileri
Vezikovajinal fistülün en sık belirtisi gece ve gündüz sürekli olan idrar kaçırma durumudur. Hastaların mesanesinden vajinasına sürekli idrar kaçağı olmaktadır.
Vezikovajinal Fistül Tanısı
Vezikovajinal fistül şüphesi olan hastalarda idrar yollarına metilen mavisi denilen madde verilerek vajinadan gelip gelmediği kontrol edilir. Kesin tanı sistoskopi (ucunda kamera olan ince alet) ile mesane içerisindeki fistül ağzı gösterilerek konulur.
Doktor genellikle daha fazla bilgi edinmek için alanın yakın bir fiziksel muayene yapar. Ne bulduğuna bağlı olarak, kadının vücudunda neler olup bittiğini söyleyebilecek görüntüleme testleri yapılır. En yaygın testler, pelvisin bir X ışını veya vücudun bu bölümündeki dokuları vurgulamak için boyayı (kontrast olarak da adlandırılır) kullanan ve sorunun kaynağını tanımlamayı kolaylaştıran bir BT taraması olacaktır. Boya, kadının vücuduna bir damar yoluyla veya mesaneye yerleştirilmiş bir kateter yoluyla enjekte edilir.
Vezikovajinal Fistül Tedavisi
Küçük fistüllerde idrar torbasına 2-3 hafta sonda takılarak fistül tedavi edilebilir. Daha büyük fistüllerde ise cerrahi tedavi gerekebilir.
Vajinadan yada karın alt kısmından kesi yapılarak fistül kanalı etrafındaki doku kanlanması iyi olan dokuya ulaşana kadar tamamen çıkarılır.