Robotik parsiyel nefrektomi, robotik cerrahi ile en sık yapılan böbrek kanseri ameliyatıdır.
Parsiyel nefrektomi, böbreğin bir kısmının kesip çıkarılması anlamına gelir. Böbrek kanserli bir böbrekte parsiyel nefrektomi yapılması demek; kanserli böbreğin sağlam kısımlarının korunup sadece böbreğin tümörlü kısımların çıkarılması anlamına gelmektedir. Yedi cm büyüklüğün altındaki böbrek kanserlerinde; kanserli böbreği koruyarak sadece kanserli alanların kesilmesi, tümörün başka yerlere sıçramasına neden olmaz.
Robotik Parsiyel Nefrektomi Ameliyatı Nasıl Yapılır?
Parsiyel nefrektomi ameliyatında böbreğin kanserli kısmı çıkarılırken, kanama olmaması ve kanserli dokuların güzelce temizlenebilmesi için böbreğe kan getiren damar (renal arter) geçici süre ile kapatılır. Böylece kanser temizliği kansız bir ortamda temiz bir şekilde yapılır; kanserli alanlar temizlendikten sonra açılan damar ağızları ve idrar kanalları iyi bir şekilde görülerek dikilir. Böbrek damarlardan çok zengin ve içinde idrar kanallarının olduğu bir organdır. Böbrekten parça çıkarıldıktan sonra açılan damarlar ve idrar kanalları güzel dikilmezse ameliyattan sonra hastada kanama ve karına idrar kaçırma şikayetleri ortaya çıkar.
Öte yandan böbreğe kan getiren damar (renal arter) uzun süre kapalı kalamaz. Eğer 25-30 dakika içinde kapatılan damarlar açılmazsa; sağlıklı böbrek hücreleri ölmeye başlar. Bu yüzden damarlar kapatıldıktan sonra en fazla 30 dakika içinde kanserli dokular temizlenmeli; açık olan damarlar ve idrar kanalları dikilmelidir. Bu amaca ulaşabilmek için ameliyatı yapan cerrah bu ameliyatlarda yüksek deneyime sahip olmalıdır; aksi takdirde hastada gereksiz böbrek kaybı olabilir.
Onkolojik Sonuçlar
Böbrekten kanserli dokular temizlenirken; geride herhangi bir kanserli hücre kalmaması önemlidir. Robotik cerrahi ile parsiyel nefrektomi ameliyatlarını böbreği kansız bırakarak yaptığım için; kanserli dokuların tam olarak çıkarılıp çıkarılmadığına emin oluyorum.
Komplikasyonlar
Parsiyel nefrektomi ameliyatlarından sonra %3 oranında hastaya müdahale edilmesini gerektiren kanama meydana gelebilir. Şu ana kadar 1000 den fazla böbrek kanseri hastasını ameliyat ettim. Bu hastaların 500 ünden fazlasına laparoskopi veya robotik cerrahi ile kısmi böbrek alınması (parsiyel nefrektomi) uyguladım. Ameliyat esnasında veya sonrasında kanama nedeniyle böbrek kaybı yaşamadım.
Robotik cerrahi ile böbrek kanseri ameliyatı sonrasında yaşanabilecek diğer bir problem böbrekten idrar kaçağıdır. Böbrekten parça çıkarıldıktan sonra açık kalan idrar kanallarından böbrek dışına idrar kaçması olabilir. Robot cerrahisi ile bu tip komplikasyonlarla da çok nadir olarak karşılaşmaktayız. Böyle bir durumla karşılaştığımızda; idrar kaçağı olan böbreğe içeriden ve dışarıdan stent takmak; idrar kaçağı olan bölgenin kuru kalmasına ve yaranın iyileşmesine neden olur.
- Ameliyat süresi: 30-120 dakika ( tümörlü dokunun büyüklüğüne ve yerine göre değişir)
- Kan kaybı: 100 – 200 cc
- Ağrı: Minimal
- Sondalı kalma süresi: 1 gün
- Hastanede kalış süresi: 2 gün
- Yoğun Bakım ihtiyacı: Olmaz (hastanın başka hastalıklarıyla ilgili sorun yoksa)
Robot cerrahi ile böbrek kanseri ameliyatı, böbrek koruyucu ameliyatlarda diğer yöntemlere göre (açık cerrahi, laparoskopi) oldukça üstündür. Yüksek maliyetlerine karşın hastaya bir çok faydası vardır.
Robotik cerrahi ile böbrek ameliyatı (parsiyel nefrektomi) sonrası 2. Günde yara yerlerinin görünümü
Robotik parsiyel nefrektomi ameliyatımızın tekniğini animasyon olarak izleyebilirsiniz.
Yaptığımız zor bir robotik parsiyel nefrektomi ameliyatı hakkındaki haber videosunu da izleyebilirsiniz.
Robot Destekli Ameliyat Nasıl Gerçekleştiriliyor?
Ameliyatı robotik sistem kendi kendine yapmıyor. Hastaya yerleştirilmiş olan küçük borulara (trokar) robotik sistem bağlanır. Sonrasında ameliyatı yapacak olan cerrah, hasta ile aynı odada bulunan konsol adı verilen cihaza oturur. Cerrah, konsol üzerinde bulunan kolları kullanarak robotu kumanda eder. Robotik sistem yapan cerrahın bu konudaki yeteneği ve tecrübesi doğrultusunda hareket eder.
Play station ile futbol maçı yapan iki kişiyi düşünün. Kişiler konsol aracılığı ile oyundaki futbolcuları hareket ettirir. Pas verir, şut atar. Oyun oynayan kişi oyun konsolunu ne kadar iyi kullanırsa, rakibini yenme olasılığı artar. Robotik cerrahi de biz aynı şekilde bir cihaz aracılığıyla robotik sistemi kontrol ediyoruz. Robotik sistem biz ne istersek onu yapıyor. Kendi kendine ameliyat yapabilen bir sistem daha geliştirilmedi.
Hastanın karnına önce trokar adı verilen tüpler yerleştirilir. Robotik sistemin kolları trokarlara bağlanır. Bu işleme “docking” adı verilir.
Ameliyatta kullanılacak olan robotik aletler robotun kollarına yerleştirilir. Ameliyatı yapan cerrah aynı odada bulunan konsola oturur ve ameliyatı yapar. Herhangi bir aksilik olmaması için sistemler birbirine kablolarla bağlıdır (bluetooth veya internet değil).
Konsol üzerindeki kolları kullanarak ve konsoldaki gözlerden hastanın içine üç boyutlu kamera ile bakarak ameliyatı yapıyoruz.
Radikal Nefrektomi ve IVC Trombektomi
Böbrek kanserlerinin bir kısmında kanser hücreleri böbrek venlerinin (toplardamarlarının) içine girer ve buradan Vena Cava denilen ana toplardamarın içine ilerler. Böbrek kanseri hücreleri ana damarların içinden kalbe kadar gidebilir. Bu durumda eğer vücudun başka bir yerine sıçramış (yani metastaz yapmış) kanser hücreleri yoksa; kanserli böbreği ve ana damarlar içindeki tümör pıhtısını ameliyatla çıkarmak gerekir.
Yapılan ameliyatın adı radikal nefrektomi ve inferior vena cava (IVC) trombektomi olarak geçer. Bu ameliyatlar son 4 yıla kadar sadece açık cerrahi ile yapılabiliyordu. Bu ameliyatta böbrek çıkarıldıktan sonra vena cava adı verilen ana toplardamar açılır ve damar içindeki kanserli hücreler toplanır.
Bu ameliyatı yapabilmek için çok tecrübeli ve yetenekli bir cerrah olmak gerekir. Bu ameliyat sıfır hata ile yapılması gereken bir ameliyattır. Genellikle açık cerrahi ameliyatlarında ana toplardamar kesilip kanser pıhtıları temizlenirken damardan ciddi kanama olur. Bu ameliyatlardan sonra hastaların %5’i hayatını ameliyat komplikasyonlarına bağlı olarak kaybeder.
Radikal Nefrektomi ve IVC Trombektomi Ameliyatı Sonrası Kanama
Robotik cerrahi ile bu ameliyatın yapılmasının en güzel avantajlarının biri; kanama ihtimali yüksek bir ameliyatı gaz basıncı altında minimal kanama ile yapılabilmesinin mümkün olmasıdır. Damarlarda meydana gelebilecek yaralanmalar robotik cerrahi ile rahatlıkla kontrol edilebilir.
Kanama miktarı minimal olduğu için hastaların genel durumlarında bozulma olmaz. Bu ameliyat açık cerrahi ile yapılırken genellikle hastalar orta hattan boylu boyuna açılırken; robotik cerrahide bu ameliyat bir kaç küçük delik aracılığı ile yapılır.
Radikal nefrektomi ameliyatında yara yerlerinde enfeksiyon olmaz, hasta 3-4 gün sonra hastaneden taburcu olur. Ameliyat sonrası böbreği alınan hastalar bazı ağrı kesici grubu ilaçları kullanamazlar; bu yüzden robotik cerrahi ile ameliyat sonrası hastaların az ağrı hissetmeleri; hastanın ameliyat sonrası konforu açısından çok önemlidir.
- Ameliyat süresi: 200-240 dakika
- Kan kaybı: 300 – 500 cc
- Ağrı: Minimal
- Sondalı kalma süresi: 1 gün
- Hastanede kalış süresi: 3-4 gün
- Yoğun Bakım ihtiyacı: 1 gün (Ameliyatın olduğu gün)
Tüm bu avantajlarının yanında robotik nefrektomi ve IVC trombektomi ameliyatı tüm dünyada bir elin parmaklarını geçmeyecek kadar az sayıda robotik cerrah tarafından yapılabilen ve çok yüksek robotik cerrahi tecrübesi ve cerrah yeteneği gerektiren bir ameliyattır.
Bu ameliyat sırasında ortaya çıkabilecek komplikasyonların tedavisi için çok deneyimli bir anestezi ekibiyle birlikte çalışmak gerekir. Ayrıca deneyimli bir kalp damar cerrahisi ekibinin de ortamda bulunması, ana damarların içine yürümüş kanserlerde damarların değiştirilmesi gereken durumda oldukça faydalı olacaktır.
Böbreğindeki kanser ana damarların içinden karaciğerin içine kadar yürümüş; 84 yaşındaki hastanın Türkiye’de ilk defa yapılan Prof. Dr. Murat BİNBAY tarafından yapılan robotik vena cava trombektomi ameliyatını izleyebilirsiniz.
Böbrek Kanserinde Renal Fossa Nüksü
Büyük böbrek kanserlerinde tüm böbrek çevresindeki yağlı dokularla birlikte temizlenmektedir. Kanserin çıkarıldığı bölgede gözle fark edilemeyecek kanser hücrelerinin kalması durumunda nadiren böbreğin çıkarıldığı noktada böbrek kanseri nüks eder. Bu durum böbrek kanserinin “renal fossa nüksü” olarak isimlendirilir.
Nüks kanserli dokuların temizlenmesi, böbreğin alındığı ilk ameliyattan çok daha zordur. Böbrek kanseri renal fossa nüksleri genellikle ana damarların etrafından çıkar ayrıca geçirilmiş ameliyat nedeniyle dokular birbirine oldukça yapışıktır. Bu nedenlerden dolayı renal fossa nüks kanserlerin ameliyatları komplikasyonlara oldukça açıktır.
Robotik cerrahi yapışık olan dokuların güzel bir şekilde ayrılmasında bize avantaj sağlar. Ana damarların olduğu bölgeye güvenle girer; herhangi bir yaralanma durumunda ana damarlardaki yaralanmayı kanamasız bir şekilde tedavi etmemize olanak sağlar. Hasta böylesi büyük bir ameliyattan sonra çok kısa süre içerisinde ayaklanır. Ameliyat sonrası ağrısı minimal olur.
- Ameliyat süresi: 120-180 dakika
- Kan kaybı: 100 - 200 cc
- Ağrı: Minimal
- Sondalı kalma süresi: 1 gün
- Hastanede kalış süresi: 3 gün
- Yoğun Bakım ihtiyacı: Olmaz (Hastanın farklı hastalıklar nedeniyle sorunu yoksa)
Radikal Nefroüreterektomi
Böbrek kanseri böbreğin parankiminden (etli kısım) değil de idrar kanallarından gelişirse; kanserli böbreğin hepsini ve o böbreğin idrar kanallarını idrar torbasına girdiği noktaya kadar çıkarmak gerekir. Bu ameliyata “nefroüreterektomi “adı verilir. Bu ameliyat böbreklerin ürotelyal kanserleri için yapılır.
Robotik cerrahi ile böbrek kanseri ameliyatı seçeneğinin esas faydası böbreği çıkarmakta değildir. Üreterin (idrar kanalı) idrar torbasına giren ve idrar torbasının içindeki kısmını güzel bir şekilde çıkarmakta bize fayda sağlamaktadır.
Kanser nedeniyle sadece böbreğin bütün olarak çıkarıldığı ameliyatların hepsi aslında laparoskopik cerrahi ile yapılabilir. Tabii ki laparoskopik cerrahide çok tecrübeli bir kişinin bu işi yapması şartı ile...
Eğer işin içine lenf bezlerinin temizlenmesi de olacaksa veya idrar kanallarının idrar torbasına gireceği yer çıkarılacaksa, robotik cerrahi bize avantaj sağlar.
Robotik cerrahi ile bu ameliyat çok daha güvenli, kanamasız bir şekilde uygulanabilir. Üreterin idrar torbasına girdiği yer çok güzel görülüp dikildiği için o bölgeden karına idrar kaçma ihtimali minimal olur. Hastanın sondası daha erken çekilebilir.
Robotik cerrahinin yüksek maliyetleri nedeniyle genellikle robotik yerine laparoskopik nefroüreterektomi tercih edilir. Bu ameliyat tipi özelinde robotik cerrahinin laparoskopiye olan üstünlüğü minimal olduğu için; maliyetleri düşürmek adına hastalarıma laparoskopi seçeneğini de bu ameliyat özelinde sunuyorum.
- Ameliyat süresi: 90 - 150 dakika
- Kan kaybı: 50 cc
- Ağrı: Minimal
- Sondalı kalma süresi: 4 gün
- Hastanede kalış süresi: 2 gün
- Yoğun Bakım ihtiyacı: Olmaz (Hastanın farklı hastalıklar nedeniyle sorunu yoksa)
Üreter Güdüğünün Çıkarılması
Böbrek kanseri böbreğin parankiminden (etli kısım) değil de idrar kanallarından gelişirse; kanserli böbreğin hepsini ve o böbreğin idrar kanallarını idrar torbasına girdiği noktaya kadar çıkarmak gerekir. Bazı durumlarda böbrekte oluşan kanserli dokunun çıktığı yer tam belli olmayabilir veya patoloji sonucu ek kanser varlığı ortaya çıkabilir. Böyle durumda idrar kanalları (üreter) idrar torbasına girdiği yere kadar çıkarılması gerekirken; ilk ameliyatta çıkarılmaz.
Patoloji sonucu nadiren kalan idrar kanalının çıkarılması gerekir. Bunu yapmak çoğu zaman çok kolay değildir, çünkü hasta ameliyat geçirmiştir, dokular birbirine yapışıktır. İdrar kanalları ince yapılar olduğu için karın içinde onu bulmak da zor olabilir.
Robotik cerrahi ile böbrek kanseri ameliyatı cerraha geniş bir bakış açısı sağladığı için, yapışık olan dokuları 3boyutlu büyütme özelliği gösteren kamerası ile ayırmamızı kolaylaştırdığı için; idrar kanalının idrar torbasına girdiği yeri rahatlıkla dikmemize olanak sağladığı için bu ameliyatta da cerraha çok büyük avantaj sağlar.
Çıkarılan parça yaklaşık 10 cm uzunluğunda bir 1 cm genişliğinde bir doku parçası olduğu için robotik delik yerlerinin ekstra genişletilmesine gerek kalmaz. Robotik cerrahinin kanamasız, ağrısız olma özellikleri bu ameliyat içinde geçerlidir.
- Ameliyat süresi: 90 - 150 dakika
- Kan kaybı: 100 cc
- Ağrı: Minimal
- Sondalı kalma süresi: 4 gün
- Hastanede kalış süresi: 2 gün
- Yoğun Bakım ihtiyacı: Olmaz (Hastanın farklı hastalıklar nedeniyle sorunu yoksa)
